राकेश प्रसाद चौधरी
महोत्तरी, १७ असोज
बालबालिकाले मातृभाषामा शिक्षा प्राप्त गर्न पाउने अधिकार संविधान र शिक्षा सम्बन्धी ऐन कानुनले ब्यबस्था गरेकोमा अझैसम्म महोत्तरी जिल्लाका पालिकाहरुले योजना निर्माण, बजेट ब्यबस्थापन, स्थानीय मातृभाषाको पाठ्यपुस्तक निर्माण लगायतका कामको प्रारम्भिक चरणमा छ । मटिहानी नगरपालिकाले अर्को शैक्षिणसत्रबाट कक्षा १ देखि ३ सम्मका बालबालिकालाई मातृभाषाको स्थानीय पाठ्यपुस्तक पढाउन सकिने तयारी गरिरहेको शिक्षा संयोजक चन्देश्वर साहले बताए । पाठ्यपुस्तक निर्माणका लागि सप्तरीका एकजना विज्ञसँग छलफल भइरहेको जानकारी समेत दिए । याज्ञबल्क्य लक्ष्मिनारायण विद्यापीठका उपप्राध्यापक मनोज झाले स्थानीय मातृभाषाको पाठ्यपुस्तक निर्माण गर्दा जिल्लाकै बिज्ञहरूसँग सल्लाह लिन आग्रह गरे । जलेश्वर नगरपालिका(७ ले चारवटा विद्यालयमा वार्डस्तरबाट मातृभाषाको केन्द्रिय पाठ्यपुस्तक लागू गरेपनि तीनबर्ष बितिसक्दा समेत अन्य वडामा यसको चर्चा समेत छैन । महोत्तरी गाउँपालिकाकी शिक्षा संयोजक जुली ठाकुरले नेपाली भाषाको पाठ्यपुस्तकलाई स्थानीय भाषामा अनुवाद गरेर पढाउने अभ्यास रहेपनि मातृभाषामै स्थानीय पाठ्यपुस्तक निर्माण गर्न नसकिएको बताइन् । उनले यस आर्थिक बर्षमा यसका कार्यको लागि बजेट समेत बिनियोजन नरहेको जानकारी दिइन् । एकडारा गाउँपालिकाका शिक्षा संयोजक शम्भु साहले समेत योजना नै नरहेको बताए । सोनमा, समसी, एकडारा र महोत्तरी गाउँपालिका तथा रामगोपालपुर, मनरासिस्वा, मटिहानी नगरपालिकाका शिक्षा संयोजक एवं शिक्षक र पालिका प्रतिनिधिहरूले स्थानीय शिक्षा नीति निर्माण, बजेट बिनियोजन तथा मातृभाषाको पाठ्यपुस्तक निर्माणलगायतको काम यसै आर्थिक बर्षमा गर्न गराउन पहल गर्ने तथा अर्को शैक्षिकसत्रबाट पठ्यपुस्तक लागू गर्ने घोषणापत्र समेत जारी गरेका छन् । युनिसेफ, विश्व शिक्षाको सहयोग तथा समाज विकास केन्द्र महोत्तरीको सहजीकरणमा जलेश्वरमा आयोजित मातृभाषाको माध्यमबाट शिक्षण सिकाई कार्यक्रममा यी पालिकाका शिक्षक, पदाधिकारी तथा संचारकर्मीहरूले घोषणापत्रमा हस्ताक्षर समेत गरेका छन् । विश्व शिक्षाका रंजित चौधरीले सम्बन्धित पालिकाका शिक्षकहरुबाट मातृभाषामा शिक्षण पुस्तिका तयार गराइसकेको र सम्बन्धित विद्यालयले माग गरे उपलब्ध गराउने जानकारी दिए । सातवटै पालिकाहरुलाई प्राविधिक सहयोग गरिरहेकोले घोषणापत्र अनुसार नै लक्ष्य प्राप्त गर्न सकिनेमा आफू विश्वस्त रहेको विश्व शिक्षाकै रिसुमाया चौधरीले बताइन् ।
पालिका तथा विद्यालयहरूमा मातृभाषाको माध्यमबाट शिक्षण सिकाई कार्यक्रम प्रभावकारी ढंगले अगाडि बढाउन स्थानीयस्तरमै पुगेर रुपेश पासवान, शान्ति चौधरीलगायतका कर्मचारी परिचालन गरिएको समाज विकास केन्द्र महोत्तरीका कार्यक्रम संयोजक अनवर परबेजले बताए । अनौपचारिक र औपचारिक शिक्षासँग सम्बन्धित कार्यक्रमहरूमा सहजीकरण गर्दै आएका संचारकर्मी नित्यान्द मण्डलले मातृभाषामा शिक्षण सिकाई हुँदा बालबालिकामा जिज्ञासा बढ्ने र प्रश्न गर्ने हिम्मत आउने गरेको अनुभव सुनाए । स्थानीय ठाउँअनुसार बोलिने भाषा नै मातृभाषा रहेकोमा बादबिवाद नगर्न आग्रह समेत गरे । महोत्तरी जिल्लाको समसी गाउँपालिकाले मैथिली र उर्दु भाषामा सिकाई सिकाई गर्ने तयारी थालेको वडा नं.१का वडाअध्यक्ष विपिन विहारी यादवले जानकारी दिए । समसीमा मुस्लिम समूदायको बाहुल्यता छ । अर्कोतर्फ अधिकांश पालिकाले मैथिलीलाई नै मातृभाषाको रुपमा स्विकार गरिसकेका छन् भने केही पालिकाले आफूहरूको मातृभाषा मगही रहेको दाबी गर्दै आएका छन् ।
