ओम प्रकास साह
धनुषा, २५ आषाढ
धार्मिक आस्था, ऐतिहासिक गौरव र सांस्कृतिक परम्पराको केन्द्रबिन्दु बनेको कपिलेश्वरनाथ मन्दिरमा यस वर्षको साउने मेला भव्य रूपमा मनाउने तयारी अन्तिम चरणमा पुगेको छ। त्रेतायुगीन परम्पराले पूजित यो स्थल साउन महिनाको प्रत्येक सोमबार लाखौं भक्तजनहरूको भिडले शिव–भक्तिको अनुपम दृश्य प्रस्तुत गर्ने गर्छ।
मिथिलाको ‘काशी’ का रूपमा प्रसिद्ध कपिलेश्वरनाथ मन्दिरमा यस वर्षको मेला असार ३० गते सोमबारदेखि सुरु हुने भएको छ। कपिलेश्वरनाथ युवा कमिटीले बुधबार पत्रकार सम्मेलन गरी यो वर्षको मेला विगतको तुलनामा अझ व्यवस्थित, भव्य र आध्यात्मिक रूपमा समृद्ध हुने जानकारी दिएको हो।
जनकपुरधाम उपमहानगरपालिका–१६ मा अवस्थित यो मन्दिर जनकवंशी राजा शिरध्वज (जनक) द्वारा स्थापित चार शिवालयहरूमध्ये पूर्व दिशामा रहेको प्रमुख मन्दिर हो। धार्मिक मान्यता अनुसार, यही स्थानमा कपिल मुनिले तपस्या गरेपछि शिव प्रकट भई शिवलिङ्गको रूपमा स्थापित भएको विश्वास गरिन्छ। यहाँ राम–जानकी, शिव–पार्वती, हनुमान, गणेश र संतोषी माँका प्रतिमाहरू पनि रहेको छन्।
पूर्व अध्यक्ष सुधीर पजियारका अनुसार, जानकी मन्दिरमा आएका श्रद्धालुहरू कपिलेश्वरनाथ मन्दिर नआइ नहुने मान्यता राख्छन्।
कमिटी अध्यक्ष मनोज साहका अनुसार, मेला अवधिभर श्रद्धालुहरूका लागि बास, भोजन, शुद्ध पिउने पानी, स्वास्थ्य शिविर, ट्राफिक व्यवस्थापन लगायतका आवश्यक पूर्वाधारहरू तयार पारिएका छन्। काँवर यात्राका लागि विश्रामस्थल र जल अर्पणको पनि व्यवस्था गरिएको छ।
धनुषा, महोत्तरी, सिरहा, सर्लाही लगायतका जिल्लासँगै भारतका सीमावर्ती क्षेत्रहरू—सीतामढी, दरभंगा, मधुबनीबाट समेत हजारौं भक्तजनको आगमन हुने अपेक्षा गरिएको छ।
साउन महिनाभर मन्दिर परिसरमा धार्मिक पूजा, विशेष आरती, भजन–कीर्तन र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू संचालन गरिने छन्। कमिटीका अनुसार यस वर्षको साउने मेला मिथिलाको आस्थामा नयाँ ऊर्जा थप्ने छ।
विसं १९९० को भूकम्पले ध्वस्त बनाएको मन्दिरलाई काँवरिया विष्णुगिरीको संकल्प र स्थानीय यज्ञप्रसादको प्रयासमा विसं २०३९ मा पुरातत्व विभागको सहयोगमा पुनर्निर्माण गरिएको हो। पुनःस्थापित मन्दिर र यहाँको शिवलिङ्ग आज लाखौंको आस्थाको केन्द्र बनेको छ।
पत्रकार सम्मेलनमा वडा अध्यक्ष रामचन्द्र पजियार, वरिष्ठ पत्रकार एवं कमिटीका सल्लाहकार श्रीनारायण साह लगायतका वक्ताहरूले मन्दिरको ऐतिहासिक र धार्मिक महत्वबारे व्याख्या गरे।
कमिटी अध्यक्ष साहले भने, “कपिलेश्वरनाथ बाबा मिथिलाको आत्मा हुन्। यहाँको माटोमा शान्ति, जलमा कृपा र वायुमण्डलमा शिवत्व घुलिएको छ। आउनुहोस्, यस साउन कपिलेश्वरको दर्शन गरी आत्मा शुद्ध बनाऔं।”
